Lần giở những trang sử phai màu thời gian, các bậc tiền nhân vùng Thanh-Nghệ đã dừng chân quy dân và đúng năm Ất Mão (1735) Vĩnh Hữu nguyên niên triều Lê Ý Tông để xin thành lập xã. Mãi đến năm 1740 đời chúa Nguyễn ở Đàng Trong là Võ vương Nguyễn Phúc Khoát, ngày 20-6-Canh Thân, làng mới được chấp thuận thành lập và chính thức lấy tên là Tân An xã. Về sau đến triều Nguyễn (vua Thành Thái thứ 14) đổi tên là Tân Thái xã và bây giờ là phường Mân Thái (Q.Sơn Trà, TP.Đà Nẵng).
Cổ tự Phước An Tân Thái – Ảnh: HNT
Từ năm Canh Thân (1740) trở về sau, ngôi làng Tân Thái ngày càng phát triển dân cư và việc xây chùa để làm nơi nương tựa tâm linh đã được hình thành năm Tân Dậu (1741) tọa lạc tại vị trí được xem là phước địa đầu làng với nhiều yếu tố kết hợp như đình, chùa, rừng, lạch, suối, bãi biển cùng với dân cư thuần hòa. Hiện tại còn một cây đại thụ tồn tại hàng trăm năm giữa bao biến thiên của thời cuộc, quanh năm đơm cành tỏa bóng mát ngôi chùa xưa. Thuở sơ khai, chùa xây dựng bằng đá trái hình tròn, lợp ngói âm dương, thiết kế theo hình chữ Nhị. Năm 1958, lúc bấy giờ PG địa phương vừa thành lập thì ngôi chùa đại trùng tu lần thứ nhất, sau 217 năm hình thành và phát triển. Từ đó, đời sống tâm linh không ngừng tăng trưởng, ngôi chùa Phước An Tân Thái trải qua 4 lần trùng tu sửa chữa những công trình phục vụ kịp thời cho việc tu học đúng Chánh pháp.
Chánh điện của chùa – Ảnh: HNT
Hơn nửa thế kỷ sinh hoạt tu học trong lòng tổ chức Giáo hội Phật giáo Việt Nam, năm 2005 chùa được thí chủ phát tâm cúng dường một đại hồng chung trị giá 160 triệu đồng và được TT.Thích Toàn Thiện (trụ trì chùa Pháp Hoa, tỉnh Khánh Hòa) là người con của quê hương đã phát tâm xây dựng lầu chuông để thiết trí đại hồng chung. Chính tiếng chuông chùa ngân nga sớm chiều “Lắng lòng nghe, lắng lòng nghe / Tiếng chuông huyền diệu đưa về nhất tâm” đã được các vị cư sĩ trong Ban đại diện nhận lãnh trách nhiệm vận động tín đồ Phật tử, những người con làm ăn xa xứ không quên nguồn cội quê nhà cùng chung tay bảo trì tôn tạo di sản văn hóa tín ngưỡng truyền thống của địa phương. Trong quá trình vận động trùng tu có nhiều thuận duyên nhưng cũng gặp không ít trở ngại ngoài dự kiến nên đến đầu năm 2009 đã hoàn mãn những hạng mục như: Lầu chuông và đại hồng chung; Quan Âm các và thạch tượng 3,2m; xây dựng ngôi Tam bảo gồm tiền đường, bái đường, nhà Tổ, cầu dẫn qua hồ sen… trên diện tích 300m2 (trong đó 3 mái khu tiền đường và 1 mái khu khách đường, hậu Tổ) với tổng kinh phí gần 1,5 tỷ đồng. Cư sĩ Trần Văn Sáu, huynh trưởng cấp Tín, Thư ký Ban Đại diện hoan hỷ cho biết thêm: “Trong 4 năm ròng rã thi công trùng tu (2005-2009) đã được sự trợ duyên của chư tôn thiền đức và trực tiếp quan tâm theo dõi tiến độ công trình đại trùng tu của ĐĐ.Thích Thông Đạo trụ trì mặc dù Phật sự đa đoan cũng như sự đồng thuận của các cơ quan chức năng và sự phát tâm hỷ cúng của Phật tử gần xa.
Hiện tại chùa Phước An Tân Thái duy trì việc tu học hành thiện với 2 đạo tràng chuyên trì tụng kinh Pháp Hoa (ngày rằm và mồng 1 ÂL) và tu Bát quan trai (ngày 23 ÂL) với số lượng ổn định hơn 100 tín đồ trong địa phương và khu vực lân cận. Một đơn vị GĐPT với 30 huynh trưởng các cấp và hơn 180 đoàn sinh thường xuyên sinh hoạt vào ngày Chủ nhật. Cùng với việc tu học kết hợp cung thỉnh chư Tăng trong Ban Hoằng pháp THPG Đà Nẵng thuyết giảng và hướng dẫn tu niệm hành trì giữ giới. Công tác từ thiện xã hội được thực hiện hàng năm khoảng 20 triệu đồng vào các dịp Đại lễ Phật đản và Lễ Vu lan Báo hiếu.
Chùa hiện có 2 Tỳ kheo, 2 Sa di và 3 điệu do ĐĐ.Thích Thông Đạo, vị tu sĩ trẻ đầy năng động trong các hoạt động Phật sự, đã tốt nghiệp Cao đẳng Phật học TP.HCM đảm nhiệm cương vị trụ trì đời thứ 18.
Theo chương trình, Đại lễ hoàn nguyện khánh thành chùa Phước An Tân Thái (số 49 đường Trương Định, P.Mân Thái, Q.Sơn Trà, TP.Đà Nẵng) tổ chức từ ngày 10 – 12-4-2009 (nhằm 16 – 18-3-Kỷ Sửu) gồm lễ chính thức, trai đàn, cầu siêu, bạt độ, trai Tăng, triển lãm thư họa. Đáng chú ý có 2 thời thuyết pháp do TT.Thích Hạnh Hải (TP.HCM) vào tối 10-4-2009 và HT.Thích Khế Chơn (TT-Huế) vào tối 11-4-2009 luân phiên đăng đàn thuyết giảng.
Huỳnh Ngọc Thành