Lăng mộ đẹp – Chiều xuống chậm, ngập ngừng, như luyến tiếc chút tà huy cuối cùng tiễn đưa năm cũ. Ráng vàng le lói hắt lên tự phía chân trời dần chuyển sang lam, ngả màu tím thẫm, chùng pha sắc xám, huyền ảo, mông lung trong hơi thở nhẹ của ngày tàn.
Cánh đồng xa, lúa con gái đương thì quấn quít, bàng bạc hơi sương. Trong nhà, đèn nến sáng choang. Những lư, đỉnh đồng lung linh sau làn khói hương chao đảo, chập chờn quyện lấy những chậu quất đỏ, mai vàng – quyện lấy bức tranh thủy mặc mờ mờ khói sương vẽ ngọn núi, dòng sông và dăm cánh én tung trời. Tưởng chừng đâu đây có âm thanh rất khẽ, mơ hồ của cánh mai vàng mãn khai vừa lìa cành, rơi trên thềm gạch.
Hoa của những ngày cuối năm… (Ảnh: Vũ Giang)
Chiều cuối năm…
Cũng một buổi chiều như ngàn vạn buổi chiều; nhưng trong lòng mỗi người dân đất Việt, chiều cuối năm không giống bất cứ buổi chiều nào trong năm. Đó có thể xem là buổi chiều của tâm linh, là thời khắc chuẩn bị cho sự gặp gỡ, nhập thể, giao hòa giữa người và trời đất, giữa âm và dương, giữa hiện tại và quá khứ, giữa người sống với người chết bên không gian hội ngộ, đoàn viên giữa những người còn đang sống. Không gian ngưng đọng. Thời gian chùng xuống. Những hối hả, tất bật đời thường tạm lánh sang bên, nhường chỗ cho con người trở về với bản thể, nhìn nhận, kiểm điểm những còn – mất, được – thua sau một năm dài bôn ba; và còn xa hơn, sau những tháng năm dài…
Chiều cuối năm…
Có người lữ khách tha hương nào không ngóng về cố xứ để nghe “chín chiều ruột đau”? Còn nỗi mất mát nào lớn hơn mất quê hương. Xa rồi mới nhớ. Đi rồi mới biết. Buổi chiều cuối năm, những níu kéo tâm linh, máu thịt bỗng chốc ùa về, bủa vây hồn người xa xứ. Dù phiêu bạt tận trời Âu, đất Á, máu người Việt vẫn đỏ, da người Việt vẫn vàng – và tiếng gọi cội nguồn trong buổi chiều cuối năm vẫn mãi còn thôi thúc, thiết tha; mãi gìn giữ cho sự trường tồn của cộng đồng Việt Nam qua bao bể dâu, thăng trầm lịch sử.
… Nén hương còn lung linh trên bàn thờ tiên tổ. Giao thừa sắp điểm. Thời khắc chuyển giao đã cận kề. Trong tĩnh mịch đến vô cùng, thấp thoáng đâu đây bóng dáng Tiền Nhân đang mỉm cười, chia vui cùng con cháu. Một mùa xuân an lành nữa lại về trên đất Việt. Tình xuân nô nức. Ý xuân rộn ràng – như khẳng định nội lực, niềm tin của cộng đồng dân tộc trên con đường đi tới tương lai…
Tản văn Y Nguyên